Dünyanın En Yaşlı Ağacı Hangisidir?
26 Temmuz 2024

Dünyanın En Yaşlı Ağacı Hangisidir?

Dünyanın en eski ağacı, 9950 yaşındadır. İsveç'in Dalarna bölgesindeki Fulufjället Dağı'nda bulunan bu ağaç, dünyanın en yaşlı ağacı unvanını taşımaktadır. Botanikçilere göre, bu ağaç yaklaşık 9950 yaşında olup gövdesinin çapı ortalama 18 metredir. Bundan önce, dünyanın en yaşlı ağacı olarak kabul edilen ağaç, Amerika Birleşik Devletleri'nin Kaliforniya eyaletinde bulunuyordu ve 4844 yaşındaydı. Ancak bu ağaç, 1963 yılında kötü bir rastlantı sonucu kesilmiştir. Türkiye'nin en yaşlı ağacı ise 2005 yaşında olup, Antalya-Elmalı ilçesinin Çığlıkara bölgesinde yer alan sedir ağacıdır. Bu ağaç, 25 metre yüksekliğe ve yaklaşık 262 santimetre çapa sahiptir.

Ağaçların Yaşam Döngüsü

Ağaçlar, toprağa düşen tohumdan önce fide olarak ortaya çıkarlar. Fide, bir yıl sonra dikme halini alır. Hücrelerinin çoğalmasıyla dal ve yapraklar, gövde ve kök olarak üç parçadan oluşan bir ağacın minik bir modeli olabilir. Her yıl ağacın dallarında ve köklerinde yeni sürgünler çıkarken, gövdede de bir adet yıllık halka oluşur. Bu halkalar, ağacın enine büyüyerek yaptığı odun tabakasıdır. Yağışlı yıllarda geniş bir halka, yağışsız geçen yıllarda ise ince ve küçük bir halka oluşur. Bu halkalardan ağacın yaşı kolayca anlaşılabilir. Gövdesinden enine kesilen bir ağaç incelendiğinde, en dışta kabuk, ardından yıllık halkaları oluşturan hücre tabakaları ve en içte de öz bölüm görülür.

Ağaçların Dinamik Yapısı

Bir ağacın gerçekten dinamik olan tek kısmı, kabuğun alt kısmında odunun yüzeyindeki ince bir hücre tabakasıdır. Buna tabaka doku tabakası (kambiyum, soymuk) denir. Bu tabaka, ağacı geliştiren ve büyümesini sağlayan tabakadır. Genç bir ağaca çivi çakıldığında ya da ağaç bir dal verdiğinde, çivinin ve dalın yerden yüksekliği hiç değişmez. Tüm dinamik varlıklar gibi ağacın da dokuları arasında sürekli bir su dolaşımı vardır. Bu su dolaşımının sağlanabilmesi için ağacın sürekli ve yeterli miktarda suya ihtiyacı vardır. Erişkin bir kayın ağacı, kuru ve sıcak bir günde 250 litre, küçük bir ayçiçeği ise 1 litre su harcar.

Su Dolaşımı ve Terleme

Okaliptüs ağaçları ise günde aşağı yukarı 400 litre su harcadıklarından bataklıkları kurutmada faydalıdırlar. Bazı büyük ağaç türleri, ihtiyaç duydukları suyu 50 metrenin üzerinde bir yüksekliğe çıkarmak zorundadırlar. Bu durumda önemli olan birinci güç kılcallık olayıdır. Odun boruları demetlerinde 20 metreye kadar etkilidir. İkinci güç ise kök basıncıdır. Bu basınç ile ağaçta su 30 metreye kadar yükseltilebilir. Bir diğer önemli güç de yapraklardan suyun buharlaşması (terleme) ile oluşan emme kuvvetidir. Buna kohezyon gerilimi de denir. Terlemenin (transpirasyon) büyük kısmı gözeneklerle, az bir bölümü de diğer yüzeylerle sağlanır. Kohezyon kuvveti su moleküllerini birbirine bağlar. Bu gerginlik, suyun kopmayan bir direk şeklinde yükselmesini sağlar ve 100 metreye kadar etkilidir. Sekoya gibi yüksekliği 100 metreyi bulan dev ağaçlarda su, tepelere kadar kohezyon kuvvetiyle yükselir. Bir ağaç, besinini doğrudan toprak ve havadan güneş ışığı vasıtasıyla üretir. Bu, hiçbir dinamik hayvan vücudunun yapamadığı son derece karmaşık bir olaydır. Yapraklardaki klorofil denilen yeşil madde yardımıyla, havanın karbondioksitinden, güneş ışığı altında fotosentez denilen olay sonucu olarak kendisi ve diğer canlılara yararlı besinleri üretir.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

soru

Didar

25 Temmuz 2024 Perşembe

İsveç'teki Fulufjället Dağı'nda bulunan ve 9950 yaşında olduğu söylenen bu ağaç gerçekten nasıl bu kadar uzun süre hayatta kalabiliyor? 4844 yaşındaki ağaç, Amerika'da kesilmişken bu ağaç neden hala hayatta?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap

Admin

Didar, Fulufjället Dağı'ndaki bu ağaç gerçekten de inanılmaz bir yaşa sahip. Bu ağaçların bu kadar uzun süre hayatta kalabilmesinin birkaç sebebi var. Öncelikle, bu ağaç klonlanarak çoğalıyor, yani kök sistemini kullanarak yeni sürgünler çıkarıyor. Bu sayede, ağaç aslında binlerce yıl boyunca kendini yenileyebiliyor.

Ayrıca, bu ağaçların bulunduğu coğrafi konum ve iklim koşulları da önemli bir etken. İsveç'teki soğuk iklim, ağacın büyümesini yavaşlatıyor ve bu da onun daha uzun süre dayanmasını sağlıyor. Diğer yandan, Amerika'da kesilen 4844 yaşındaki ağaç gibi örnekler, insan müdahalesi nedeniyle yaşama şansını kaybediyor. İsveç'teki ağaç ise koruma altında olduğu için bu tür tehditlerden uzak kalabiliyor.

Bu faktörler bir araya geldiğinde, Fulufjället Dağı'ndaki ağacın bu kadar uzun süre hayatta kalabilmesi daha anlaşılır hale geliyor.

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Çiçek Açan Ağaçlar Türleri ve Özellikleri

Çiçek Açan Ağaçlar Türleri ve Özellikleri

Porsuk Ağacı Türleri ve Özellikleri

Porsuk Ağacı Türleri ve Özellikleri

Çınar Ağacı Türleri ve Özellikleri

Çınar Ağacı Türleri ve Özellikleri

Ağaç Fidanı Türleri ve Özellikleri

Ağaç Fidanı Türleri ve Özellikleri

Saksı Ağaçları Türleri ve Özellikleri

Saksı Ağaçları Türleri ve Özellikleri

Güncel

Ağaç Nedir? Türleri ve Özellikleri

Ağaç Nedir? Türleri ve Özellikleri

Güncel

Ağaç Bakımı Nedir ve Nasıl Yapılır?

Ağaç Bakımı Nedir ve Nasıl Yapılır?