Armut Ağacı

Armut ağacı, armut meyvesini yetiştirmiş olan armut ağacı, Gülgillerdendir. Ana yurdu Anadolu'muz olan armut ağacının yirmi türü bulunmaktadır. Yaklaşık iki bin çeşidi olan bu ağaç, yurdumuzun hemen hemen her bölgesinde yetişmektedir. Boyu yaklaşık sekiz metre olan armut ağacının yaprakları, parçasız, yeşil renkli ve kenarları ince dişlidir. Yabani güle benzeyen armut ağacının çiçekleri, ilkbaharda açmaya başlar. Dişi ve erkek olarak iki evcikli olarak açan armut ağacının çiçekleri, bazı armut türlerinde çiçekler arası tozlaşma olayı gerçekleşmediğinden meyve yetişmeye başlar. Bu tür meyveler çekirdeksiz olmaktadır.

Armut ağacı, çekirdekleri ile çoğaltılabilen bir ağaçtır. Topraktan çıkan filizlere istenilen armut türü aşılanarak derin topraklarda yüksek boylu armut ağaçları elde edilmektedir. Daha az derin olan topraklarda kısa boylu armut ağaçları yetiştirmek için anaç olarak ayva fidanları kullanılır ve bu ağaçlara armut aşısı uygulanmaktadır. Soğuğa dayanıklı olmayan bu ağaç türleri çok fazla suya ihtiyaç duyarlar. Genellikle ılıman iklimlerde yetişen armut ağaçlarının, kış donlarına dayanıklı olan türleri ilkbahar donlarından etkilene bilmektedir. Armut ağacı dikileceği zaman dondan etkilenmeyecek yerlere dikilmesine dikkat edilmelidir. Toprak yönünden çok seçici olmayan armut ağaçları, buna rağmen derin, geçirgen, sıcak ve organik maddeler bakımından zengin olan yerlerde yetiştirildiği zaman ürün verimi daha yüksek olmaktadır. Fakat armut ağacının dikileceği toprağın mutlaka kireçsiz olmamasına özen gösterilmelidir.

Armut ağacı yetiştirilmeye başlandığı zaman bakımına özen gösterilmelidir. Yılda en az iki defa toprağı kazılarak işlenmeli, yabani otlardan temizlenmeli, toprağı havalandırılmalı, nemin ve sıcaklığın toprağa geçirilmesi sağlanmalıdır. Sonbahar işlemesi aralık ayında, ilkbahar işlemesi ise mart ayında yapılmalıdır. Armut ağacının susuz bırakılmamasına dikkat edilmelidir. En önemli isteklerinden bir tanesi su olan armut ağacı, susuz kaldığı zaman meyve büyümesi yavaşlar ve üründeki verimi azalır. Çöğüründen yetişen armut ağacı yirmi beş günde bir, ayva çöğüründen yetişen armut ağacı ise yirmi günde bir sulanmalıdırlar. Armut ağaçlarına gübreleme işlemi, üç yılda bir yanmış çiftlik gübresi verilerek yapılmalıdır. Bunun yanı sıra her yıl mutlaka azotlu, fosforlu ve potaslı fenni gübreler ağaç altlarına serpilerek toprak çapalanmalıdır. Armut ağaçlarında yetişen meyvelerin daha iri olması için, salkımda yetişen dört beş meyve sayısının iki üçe düşürülmesi gerekir. Bu işlem meyveler daha küçükken yapıldığı zaman daha olumlu sonuçlar alınmaktadır. Armut ağaçlarında dört çeşit budama yapılmaktadır. Dikim budaması, şekil budaması, ürün budaması ve gençleştirme budaması olarak yapılan budamalar, usta kişiler tarafından yapılmalıdır.

Armut, ince kabuklu, yumuşak çekirdekli, bol sulu ve çok lezzetli bir meyve çeşididir. Armut ağacında oluşan armutların büyüme şartına göre etinde çok ya da az olarak kum topakları yani taş hücresi bulunmaktadır. Armut çeşitlerinden olan yaz armutları, haziran ayının sonlarına doğru hasatları yapılır. Kış armutları ise ekim aylarının sonunda ya da kasım aylarının ortasında hasat edilir. Armut ağacının meyvesi olan armut, taze olarak tüketildiği gibi, tatlısı, marmeladı ve meyve suyu yapılarak da tüketilmektedir. Ayrıca armuttan rakı da yapılmaktadır. Armut ağacı, kolay işlenen ve iyi cila tutan kırmızı rengindeki odunu marangozluk işlerinde kullanılmaktadır.