Antep fıstığı ağacı, anavatanı Orta Doğu olan ve sakızağaçgiller familyasına ait bir kabuklu meyve ağacı türüdür. Türkiye başta olmak üzere İran, Suriye, hatta Meksika ve Hindistan gibi ülkelerde de yetiştirilmektedir. Ülkemizde ise Gaziantep başta olmak üzere Malatya, Adıyaman, Kahramanmaraş ve Siirt'te yaygın olarak yetiştirilmektedir.
Antep fıstığı ağacının meyvesi olan Antep fıstığı, içi sarı renkli olup çevresi kırmızı bir zar ile kaplıdır. Meyvenin en dış kısmında ise kabuklu bir yapı bulunur ve genellikle olgunlaştığında bu kabuklu yapı üzerinden alınır. Bu meyve pasta, tatlı, eczacılık ve dondurma endüstrisinde sıkça kullanılmaktadır. Kendine has lezzetiyle nam salmış olan Antep fıstığı, ülkemize de ihracat alanında bolca kazanç sağlamaktadır.
Antep Fıstığı Ağacının Yetiştirilmesi
- İklim İsteği: Özellikle sıcak ve kurak iklimleri seven Antep fıstığı ağacı, kuraklığa ve don olaylarına oldukça dayanıklıdır. -25 derece sıcaklığa bile dayanıklıdırlar. Yaz aylarında sıcağa gereksinim duyarken kış aylarında da soğuğa ihtiyaç duymaktadır. Yaz aylarında meyvelerinin gelişebilmesi için 25-30 derece kadar sıcaklık istemektedir. Ayrıca bu ağacın kış aylarında belirli bir süre dinlendirilmesi de gerekir.
- Toprak İstekleri: Sulu toprakları pek fazla sevmeyen Antep fıstığı ağacı, bazı bölgelerimizde de su verilmeden dahi yetiştirilmektedir. Fazla kireçli olmayan ve su tutmayan topraklarda daha iyi yetiştirilir.
- Fidan Dikimi: Fidanların yarısı kesildikten sonra bir kök tuvaleti yaptırılır. Bir çukura 3 kg yanmış çiftlik gübresi ile 200 gram fosfat gelecek şekilde taban kısmına konulur. Burada dikkatli olunması gereken husus kesinlikle yanmış gübre kullanımıdır. Ağaç dikiminden sonra hemen can suyu verilir. Kışı sert geçmeyen iklimlerde sonbahar, kışı sert geçen iklimlerde de ilkbahar aylarında ekilir.
- Toprak İşlemesi: Eğer kaliteli ürün isteniyorsa toprak bakımı düzenli olarak yapılmalıdır. Sulama yapılmadığı için toprak işleme hem verim açısından hem de ürün rantı açısından oldukça büyük öneme sahiptir.
- Sulama: Antep fıstığı ağacının yıllık su ihtiyacı yaklaşık 750 ile 800 ml arasındadır. Haziran ve ağustos aylarında yağış haricinde 20 gün arayla sulama yapılması kısmen verimi arttırmaktadır.
- Gübreleme: Gübre dökümü ocak ayında 25 cm derine ağacın izdüşümüne gelecek şekilde yapılmalıdır. Genellikle fosforlu gübre kullanılır. Şubat ayında ise amonyum sülfat gübresi bir çapa yardımıyla ağaç köküne dökülür. Ayrıca mikroelement ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla ilaçlama sonrası yaprak gübresi verilmelidir. Böylece meyvelerin kalitesi arttırılır. Yetişkin bahçelerde ise gübreleme işlemi 3-4 yılda bir ahır gübresi ile yapılır.
- Budama: Reçinenin akmaması için kalın dalların kesilmemesi gerekmektedir. İki ana dal bırakılacak şekilde yapılmalıdır. Sık ve iç içe karışmış dalların ayrılması gerekir. Kuru dallar da ayıklanmalıdır. Hasattan hemen sonra kuru dalların budanmaması halinde haşere yatağı oluşabilir.
- Hasat: Hasat döneminde kırmızı kabuk yumuşar ve dıştaki kabuk çatlar. Genellikle ağustos veya eylül aylarına gelen hasat dönemlerinde Antep fıstığı ağacının meyvesi, 1 hafta içerisinde toplanır. Erken hasat yapılması durumunda kalitesiz ürünlerle karşılaşılabilir. Bu da gelirin azalmasına etki eder. Öte yandan bu ağacın meyveleri aynı zamanda olgunlaşmayabilir. Olgunlaşan meyveler ise ağacın dibine dökülür. Ağacın %3'ünün dökülmesi halinde genellikle hasata başlanabilir. Hasat, genellikle elle yapılır. Antep fıstığı hasadında dalların zarar görmemesi gerekmektedir. Dalların zarar görmesi halinde gelecek seneki meyvelerin bundan zarar göreceği söylenebilir. Toplanan meyveler çuvallar yardımıyla bir yere serilir. Burada meyvelerin uzun süre bekletilmesi küflenmeye neden olabilir. Meyvelerin serildiği yerlerde ayıklama işlemi yapılarak Antep fıstığı meyvesi piyasaya sürülür.
Ekstra Bilgiler
Antep fıstığı ağacı, ılıman iklimlerde daha iyi gelişir ve genellikle 10-15 yıl sonra tam verime ulaşır. Ağacın ömrü ise 300 yıla kadar çıkabilir. Bu nedenle, uzun vadeli bir yatırım olarak değerlendirilebilir. Ayrıca, Antep fıstığı ağacı toprak erozyonunu azaltıcı özelliğe sahiptir ve bu nedenle çevre dostu bir bitki olarak da öne çıkar.
|
.jpg "Keçiboynuzu Ağacı Türleri ve Özellikleri")
Mete
12 Temmuz 2024 CumaAntep fıstığı ağacının iklim isteği gerçekten oldukça ilginç. -25 derece soğuğa dayanabiliyor olması, bu bitkinin ne kadar güçlü olduğunu gösteriyor. Ama yaz aylarında 25-30 derece sıcaklık istemesi, sıcak ve kurak iklimlerde yetiştirmenin daha uygun olduğunu mu gösteriyor?
Cevap yazAdmin
12 Temmuz 2024 CumaMete bey, Antep fıstığı ağacının iklim isteği gerçekten de oldukça ilginç ve bu bitkinin dayanıklılığı dikkat çekici. Evet, -25 derece soğuğa dayanabiliyor olması onun ne kadar güçlü olduğunu gösteriyor. Ancak yaz aylarında istediği 25-30 derece sıcaklık, sıcak ve kurak iklimlerin Antep fıstığı için daha uygun olduğunu işaret ediyor. Bu bitki, yaz aylarında yüksek sıcaklıklara ihtiyaç duyarken, kışın da soğuklara karşı dayanıklı olabiliyor. Bu nedenle, Antep fıstığı, özellikle Akdeniz ikliminin hakim olduğu bölgelerde oldukça iyi yetişir.