Sığla ağacı, yeryüzündeki mazisi 65 milyon yıl öncesine dayanan bir ağaç türüdür. Doğu Akdeniz ülkelerinde yaygın olan bu ağacın Türkiye'deki yayılışı güneybatı bölgesindedir. Özellikle Fethiye, Datça ve Çine çayı bölgelerinde bulunur. Dere boylarında, taban suyunun yüksek olduğu yerlerde gruplar halinde ya da tek tek görülen sığla ağacı, Köyceğiz bölgesinde orman halinde bulunur. Bu ağaç türü aynı zamanda günlük ağacı, Anadolu sığlası, sığala ağacı, amber ağacı gibi isimlerle de tanınır. Çok yıllık bir ağaç olan sığla, 20 metreye kadar boylanabilir ve 1800 metre yüksekliğe kadar yetişebilir. Kışın dökülen yeşil yaprakları, çınar gibi kalın dalları ve geniş tepeli olan ağacıyla, ek olarak ya da diğer ağaç türleriyle birlikte orman oluşturabilir. Genellikle bataklık yerlerde, sel basan ovalarda ve dere kenarlarında yetişir. Güneşi ve ılıman iklimi sever; derin, kumlu ve nemli topraklarda daha verimli yetişir. Sığla ağacının çınar ağacına benzer yaprakları biraz daha küçük ve renk olarak daha açıktır. Yapraklarının ince uzun sapları ve 3-7 adet kenarları keskin dişli lobları bulunur. Çatlaklı gri kahverengi gövdesi 60-70 cm çapında olabilir. Kalın kabuklu olan sığla ağacı yara aldığında balsam salgılar. İlkbahar geldiğinde yeşilimsi çiçekler açar. Ağaçlardaki çiçekler dişi ve erkek eşeyli şekilde gruplanmıştır. Erkek çiçekler yapraklandığında açık yeşil kurullar yapar ve bunların 3-4 tanesi bir sapta demet halindedir. Demetleri örten zar koyu kahverengi tüylerle kaplıdır. Dişi çiçekler ise 3-5 cm boydaki sapın ucunda 4-7 mm kadar pembe kürecikler yapar. Kapsül gibi meyvelerin içinde 1-2 tohum bulunur. Sığla ağacı tohum dışında özel çelikleme ile daldırma yöntemiyle de üretilebilir. Sığla Ağacının Kullanım Alanları Sığla ağacında odunlaşmış gövde üzerinde balsam kanalları bulunur. Ağaçların her birinden 2-3 yılda bir yazın uzun yarıklar açılarak, ağacın güzel kokulu olan balsamı ve kabukları alınmaktadır. Balsamın içeriğinde reçine, vanilin, stirol denilen uçucu yağ, storesin ve stirasin maddeleri bulunur. Bu özellikle parfüm sanayinde sıkça kullanılır. Ayrıca iyi bir antiseptik olan yağ, cilt hastalıklarında ve parazit düşürücü olarak da kullanılır. Yara tedavisi ve temizliğinde haricen kullanılır. Ciltte ve saçlarda kullanılır. Sindirim sistemi yara tedavisinde de kullanılır. Tedavide yağ bal veya şekerle tatlandırılarak içilir. Hem balgam sökücü hem de solunum ile bedeni rahatlatan etkisi vardır. Tütünlerin hoş kokmasını sağlamak için de kullanılır. Sığla ağacının kabukları dini törenlerde buhur adıyla tütsü şeklinde kullanılır. Tarih boyunca Kleopatra tarafından aşk iksiri olarak parfüm şeklinde kullanılmış olan sığla yağı, Hipokrat tarafından ilaç şeklinde kullanılmıştır. Mısırlılar tarafından da mumyalama sırasında kullanılmıştır. Geçmişte Akdeniz ticaretinde de kullanıldığı Fenike gemilerinden çıkarılan amforalardan anlaşılmaktadır. Bu kadar değerli bir yağ olmasına rağmen, günümüzde sığla ağaçlarının azalması nedeniyle elde edilen yağ miktarı da azalmıştır. Bu miktar talepleri bile karşılayamamaktadır. Bu nedenle parfümeri alanında bile sentetik ürünler kullanılmaya başlanmıştır. |
Ahmet
10 Ağustos 2024 CumartesiSığla ağacının tarihinin 65 milyon yıl öncesine dayandığını öğrenince, bu ağacın doğadaki varlığının ne kadar köklü olduğunu düşündüm. Türkiye'de güneybatı bölgelerinde, özellikle Fethiye ve Datça gibi yerlerde bu ağacı görmek mümkün. Bu bölgelerde sığla ağacının orman halinde bulunması, ekosistemin çeşitliliğine de katkıda bulunuyor. Sığla ağacının, çınar gibi kalın dalları ve geniş tepesi ile diğer ağaç türleriyle birlikte oluşturduğu ormanlar, gerçekten etkileyici. Ayrıca, sığla ağacının yapraklarının çınar yapraklarına benzer olması ve gövdesinin balsam salgılaması beni oldukça etkiledi. Bu balsamın tarih boyunca parfüm ve antiseptik olarak kullanılması, bu ağacın ne kadar değerli olduğunu gösteriyor. Geçmişte Kleopatra'nın aşk iksiri olarak kullanması ve Hipokrat tarafından ilaç olarak değerlendirilmesi de bu ağacın kültürel önemini ortaya koyuyor. Ancak günümüzde sığla ağaçlarının azalması ve elde edilen yağ miktarının düşmesi, bu değerli kaynağın korunması gerektiğini düşündürüyor. Parfümeri alanında sentetik ürünlere yönelmek zorunda kalmamız, bu doğal kaynağın önemini bir kez daha gösteriyor. Sığla ağacı, hem tarihi hem de kültürel olarak ne kadar zengin bir geçmişe sahip değil mi?
Cevap yazAdmin
10 Ağustos 2024 CumartesiSıgla Ağacının Tarihsel Önemi
Ahmet, sıgla ağacının tarihi ve kültürel önemi gerçekten büyüleyici. 65 milyon yıl önceye dayanan varlığı, doğanın ne kadar zengin ve çeşitli olduğunu gözler önüne seriyor. Bu türlerin, ekosistemlerimizdeki yeri çok değerli ve korunması gereken bir hazine.
Ekosistem Üzerindeki Etkisi
Fethiye ve Datça gibi bölgelerde sıgla ağacının orman halinde bulunması, bu alanların ekosistem çeşitliliğine katkıda bulunduğunu gösteriyor. Bu tür ağaçların, diğer ağaçlarla birlikte oluşturduğu etkileyici görüntü, doğanın dengesi için oldukça önemli.
Kültürel Değerler ve Kullanım Alanları
Sıgla ağacının yapraklarının çınar yapraklarına benzemesi ve gögsünün balsam salgılaması, onu benzersiz kılıyor. Bu balsamın tarih boyunca parfüm ve antiseptik olarak kullanılması, sıgla ağacının insanlık tarihi içerisindeki yerini pekiştiriyor. Kleopatra'nın aşk iksiri olarak kullanması ve Hipokrat tarafından ilaç olarak değerlendirilmesi, bu ağacın kültürel önemini bir kat daha artırıyor.
Gelecekteki Koruma Gerekliliği
Ancak günümüzde sıgla ağaçlarının azalması ve elde edilen yağ miktarının düşmesi, bu değerli kaynağın korunmasının ne kadar elzem olduğunu gösteriyor. Doğal kaynaklarımızı korumak, hem tarihi hem de kültürel açıdan büyük bir sorumluluk taşıyor. Bu nedenle, sıgla ağacının korunması için gerekli adımların atılması gerektiğini düşünüyorum.