Ağaç Budama Mevsimi

Ağaç budama mevsimi, budanacak ağacın türüne göre değişiklik göstermektedir. Budama işlemi, ağaçlardaki dal ve yaprakların daha kuvvetli büyüyebilmesi, ürünlerin daha kaliteli olması ve ağaçları eski kuvvetine kavuşturması gibi sebeplerle yapılmaktadır. Odunlaşmış bitkilerin ezik, kırık ve hastalıklı olan dalları budamak ve bunlara düzgün şekiller verilmektedir. Budama işlemi aynı zamanda, meyve ağaçlarının kaliteli çiçek açarak meyve vermesini ve bahçelerde bulunan süs çalı ve ağaçlarının çeşitli şekillerde budanarak güzelleştirilip görselleşmesi sağlamaktadır.

Meyve ağaçları henüz gençken ve yaprakları ile dalları olmadan, düz bir fidan halinde dikilmektedir ve bu fidanların gövdesinden çıkan yan dallarına ilk birkaç yıl dokunulmamaktadır. Bu süre içerisinde sadece büyümekte olan fidanın kök boğazından çıkan sürgünler temizlenmektedir. Şekil verme budaması ağacın çeşidine göre, şeftali ve kayısı ağaçlarında ikinci yıl, elma ve armut ağaçlarında ise üçüncü yıl yapılmaktadır. Alçak boylu ve kısa dallı meyve ağaçları daha erken ve daha bol meyve vermektedir ve bu ağaçlarda dallar enine olmalıdır. Boyu alçak olan meyve ağaçlarının bakımı ve meyvelerinin toplanması daha kolay olmaktadır. Ağaçların tekrar kuvvetli sürgünler oluşturması ve yeni bir taç oluşturabilmesi için, ağaçlara gençleştirme budaması yapılması gerekmektedir. Gençleştirme budaması yapılan ağaçların verimi artmış ve daha kaliteli meyve vermesi sağlanmış olmaktadır. Bu budama yöntemi sadece genç ağaçlarda yapılmakta ve yaşlı, ölmek üzere olan ağaçlarda yapılmamaktadır. Gençleştirme budaması yapılırken meyve türlerinin bu budamaya karşı ne kadar dayanıklı oldukları göz önünde bulundurulmaktadır ve budamaya karşı en dayanıklı olanı zeytin ağaçlarıdır. Daha sonra ise sırayı armut, erik, elma, şeftali, kayısı, dut ve kiraz ağaçları takip etmektedir.

Gençleştirme budaması yapılırken, ilk aşamada kurumuş, sıklaşmış ve üst üste binmiş dallar kesilir, ardından diğer dallara kısaltma budaması yapılır. Böylece, ağacın tacı küçültülerek kuvvetli sürgünlerin tekrar oluşmasına zemin hazırlanmış olmaktadır. Ağaçların bazılarında, yapılan gençleştirme budamasının ardından çift katlı bir taç oluşmaktadır. Bu tür ağaçlarda üstteki taç atılmakta ve alttaki zayıflamış olan tacın dallarında yapılan kısa bir budamanın ardından ağaçta kuvvetli ve dengeli bir taç meydana getirilmektedir.

Ağaç budaması kış ve yaz olmak üzere senede iki defa yapılmaktadır. Ağaçların dinlenme zamanında yapılan budamaya kış budaması adı verilmektedir. Çok soğuk olmayan Akdeniz gibi bölgelerde ise bu kış budaması bütün kış boyunca devam etmektedir. Tam tersi olan yani kışları çok soğuk ve sert geçen yerler de ise sert kışın geçmesi beklenmektedir ve böyle yerlerde ağaç budaması genellikle şubat sonu ile mart başlarında yapılmaktadır. Kış budamasının ardından ağaçların yaşlı kısımlarında budanan yerlerin kenarlarından, gereksiz sürgünlerin çıkması sonucunda, bu gereksiz sürgünleri keserek kısaltmak için ve ağaçlardaki kuvvet israfını önlemek açısından ise yaz budaması yapılması gerekmektedir.